Arie van der Poel blikt terug op 30 jaar zending

Een onverwachte roeping
“Ik had nooit gedacht dat mijn werk mij bij de GZB zou brengen,” begint Arie. Zijn loopbaan als jurist begon in het bankwezen, maar al snel volgde hij zijn passie voor journalistiek. Bij de EO werkte hij als radiojournalist en maakte hij een reis naar China die een blijvende indruk op hem achterliet. “De geloofsmoed en volharding, maar ook blijdschap van Chinese christenen hebben mijn leven veranderd. Wat mij vooral ook raakte, was dat zij iedere vrijdag baden voor ons in het Westen; dat wij ons geloof mogen behouden.”

Tijdens zijn werk bij de EO ontmoette hij regelmatig zendingswerkers en groeide bij hem het verlangen om ook zelf een bijdrage aan het zendingswerk te leveren. “Terwijl ik hiermee bezig was, wees een collega mij op de vacature voor secretaris Afrika bij de GZB. Dat voelde voor mij als een duidelijke vingerwijzing van God.”

De eerste stappen in Afrika
Arie begon in 1994 als regio-coördinator voor Sub-Sahara Afrika. “Ik was nog nooit in Afrika geweest. Het was een sprong in het diepe,” vertelt hij. Zijn eerste kennismaking met het continent was intens en indrukwekkend. Samen met zijn voorganger reisde hij een maand lang door landen als Malawi, Mozambique, Zimbabwe, Kenia en Oeganda. “Ik ontmoette partners en werkers, zag armoede en door conflicten en corruptie beschadigde samenlevingen. Maar ik zag ook de waardigheid en vreugde van de mensen. Dat maakte diepe indruk op mij.”

De eerste ontmoeting met dominee Chomutiri in Zimbabwe staat hem nog altijd bij. “We sliepen samen in dezelfde kamer, iets wat voor deze Zimbabwaanse predikant een groot teken van gelijkwaardigheid was." De apartheid had destijds diepe sporen getrokken en de wederzijdse erkenning die in deze ontmoeting lag, raakte Arie diep. “Overal waar we kwamen, klonk het: This mister Van der Poel... We slept in the same room! Het liet zien hoe belangrijk het is om mensen op gelijke voet te benaderen.”

Samen met ds. Chomutiri

“Als ik aan Afrika denk, dan denk ik aan het prachtige zingen, het hartstochtelijke bidden en het geloofsvertrouwen,” vervolgt hij. “Wij stellen in het Westen vaak waarom-vragen. Dat heb ik in Afrika nog nooit gehoord. Voor hen geldt toch vooral: God is goed en Hij zorgt voor ons.

Afrikaanse christenen vertrouwen op God - dwars door moeilijke omstandigheden heen. Maar ook heel praktisch: de wegen zijn slecht. Dus voordat je op reis gaat, wordt er gebeden of de banden heel mogen blijven. Het geloof krijgt handen en voeten in het dagelijks leven. Dat is mij bijgebleven uit Afrika. Daar ben ik van onder de indruk en dat heeft mij verrijkt. Maar het heeft me ook vaak beschaamd: welke dingen neem ik als vanzelfsprekend aan terwijl het niet vanzelfsprekend is?”

Een bijzonder moment in Algerije
In 2013 bezocht Arie een kerkdienst in Algerije. Er was in die tijd een opwekking gaande onder de Berbers. Midden tussen de 250 kerkgangers was hij de enige westerse christen. “Ik zag daar zoveel vreugde en blijdschap en ik voelde: deze mensen waren bevrijd, uit de duisternis geroepen tot het licht. Het was overweldigend. Ik voelde me daar heel klein worden en ervoer sterk dat zij een diepe vreugde kenden die ik zelf miste. Ik vroeg aan verschillende mensen wanneer zij tot geloof waren gekomen.” Jongeren, ouderen, mannen en vrouwen… Iedereen was de afgelopen paar jaar tot geloof gekomen. "Ze zongen met hun hele lichaam. Ze straalden één en al vreugde en blijdschap uit. Dat is voor mij een ervaring geweest waar ik heel duidelijk heb gezien en geproefd dat God op onverwachte plekken met Zijn Heilige Geest krachtig kan werken.”

Een bemoedigend gebed na de aardbeving
Een ander onvergetelijk moment voor hem was het contact met dominee Ibrahim uit Aleppo in 2023. Kort na de verwoestende aardbeving in Syrië belde Arie hem op. "Ik hoorde de vermoeidheid in zijn stem. Alles om hem heen was ingestort: gebouwen, kerken en levens. Toch bleef hij trouw aan zijn roeping. We hebben samen gebeden. De aardbeving werd er niet minder om, maar het gebed was een krachtig teken van verbondenheid. Dat moment zal ik nooit vergeten."

Arie is geraakt door de inzet van christenen in het Midden-Oosten. “De reis naar Syrië die ik vorig jaar mocht maken, heeft ook diepe indruk op mij gemaakt. Mensen die ondanks de omstandigheden op hun post blijven en zich dienstbaar inzetten. In het Midden-Oosten moeten de christenen oppassen en voorzichtig zijn. Ze worden vaak gediscrimineerd en gemarginaliseerd. Ondanks dat zetten zij zich in voor de samenleving door middel van onderwijs en gezondheidszorg. De klinieken en scholen zijn hun zendingsveld, zo zeggen ze zelf. Daar zijn ze als christenen aanwezig om te dienen en het Evangelie handen en voeten te geven. Zo mogen zij getuigen zijn van Jezus Christus.”

Een meditatie in gemeente Aleppo (2024)

Centraal-Azië: een onverwachte verbinding
Arie beschrijft zijn ervaringen in Centraal-Azië als bijzonder waardevol. "Centraal-Azië voelde als onbekend gebied. Zou het mij lukken om de harten van de mensen te bereiken? Tot mijn verrassing gebeurde dat en ontstond er met sommigen een heel diep geestelijk contact. Ik bad met mensen die zich kwetsbaar durfden op te stellen. Als je zelf ouder wordt, merk je hoe dat vertrouwen groeit. Als jonge gelovigen zien ze jou als een vertrouwenspersoon en vragen om raad. Dat ervoer ik als een bijzondere kans om hen te bemoedigen. In zo’n kwetsbare samenleving met nog weinig christenen kan jouw aanwezigheid als broeder in Christus een echte steun zijn. Je komt niet alleen om te luisteren en te vragen waar ze mee zitten, maar ook om een woord voor hen te hebben. Tegelijkertijd kijk je hoe we als GZB iets voor hen kunnen betekenen. Dat maakt dit werk zo mooi: om elkaar te versterken in geloof en hoop."

Uitdagingen en geestelijke strijd
Tijdens zijn werk kwamen er grote uitdagingen op zijn pad. "Er is ook altijd tegenstand en het werk gaat niet altijd vanzelf. Soms investeer je ergens in, maar wordt het toch bij de handen afgebroken. In zulke momenten heb ik sterk een stuk geestelijke strijd ervaren. Vooral bij het zien van het lijden van mensen en hele samenlevingen die zwaar getroffen worden, zoals in Syrië en Sudan. Je ervaart dan sterk de kracht van de boze die rondgaat als een briesende leeuw. Juist dan is het belangrijk om trouw te blijven en te zoeken naar mogelijkheden om het goede te blijven doen."

Arie vond kracht in een gebed dat hij tijdens zijn eerste reis naar Afrika aan de muur zag hangen bij een predikant: ‘Lord, give me the courage to change the things that I can change. Lord, give me the patience with the things I cannot change. Lord, give me the wisdom to know the difference between the two.’ Dat gebed is al die jaren met mij meegereisd. Onze taak is om te proberen – in alle omstandigheden – het goede te doen en gehoorzaam te zijn. Te doen wat je hand vindt om te doen."

Links: voorgaan in een nieuwe gemeente in Egypte
Rechts: voorgaan in een Sudanese vluchtelingengemeente

De kracht van verbondenheid in de wereldkerk
Arie benadrukt de waarde van internationale ontmoetingen. “De ontmoeting met broeders en zusters uit de wereldkerk is bijzonder. Samen bidden heeft áltijd iets moois, maar over taal- en cultuurgrenzen heen lijkt het wel alsof er een extra dimensie bijkomt. Je ervaart dan misschien nog meer van Gods Geest en leert elkaar op een diepere manier kennen. Dat laat iets zien van wat het betekent om leden van één lichaam te zijn en samen meer van de hoogte, lengte, breedte en diepte die er is in Jezus Christus te begrijpen.”

Levenslessen en terugblik
Terugkijkend op dertig jaar zendingswerk, zegt hij: “Ik heb ervaren dat God altijd groter, machtiger en rijker is dan ik mij ooit kan voorstellen. Dat is ook één van de geschenken van zoveel jaar in het zendingswerk te mogen werken. Dat je God op zoveel verschillende manieren, op zoveel verschillende plekken zo krachtig aanwezig en werkzaam ziet. Dat gun je eigenlijk iedereen. Ik heb geleerd dat Gods werk nooit ophoudt, hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn. Hij werkt dan juist vaak krachtig met Zijn Heilige Geest. Samenwerking op basis van gelijkwaardigheid is cruciaal. We hebben elkaar nodig als leden van één lichaam: wij hen minstens zoveel als zij ons.”

Zijn inzet om anderen te ondersteunen, blijft een rode draad. “Ik hoop dat de mensen hebben ervaren dat ik van ze heb gehouden en dat ik er voor hen was op basis van gelijkwaardigheid. Toen ik afscheid nam in Afrika, zei een kerkleider tegen mij: ‘Jij hebt ons altijd in liefde de waarheid gezegd.’ Dat beschouw ik als een groot compliment. Ik las eens: you must earn the right to criticize. Dit verwerf je niet door een vluchtige ontmoeting, maar door een langdurige relatie."

Blik op de toekomst
Met zijn pensioen breekt een nieuw hoofdstuk aan. "Ik ben God diep dankbaar dat ik al die jaren gezond ben gebleven en dat Hij mij altijd heeft beschermd en gedragen. Ik kijk uit naar meer tijd met mijn vrouw, kinderen en kleinkinderen. Ik hou van de natuur ingaan, vogels kijken en in Nederland is er sowieso natuurlijk ook genoeg te doen. Daarnaast blijf ik betrokken bij de GZB als vrijwilliger. Ik ben gevraagd coördinator te worden van een verder te ontwikkelen netwerk van theologen met een christelijke of moslimachtergrond. Zo kan ik mijn opgedane kennis en ervaring ook in de toekomst blijven inzetten. Het is een voorrecht om dit werk te hebben mogen doen en nu ook zo betrokken te blijven bij de voortgang van Gods Koninkrijk wereldwijd.”