Triades van gemeenteleden

Als gelovigen hebben we elkaar nodig. Solo-discipelschap bestaat niet. Daarom vormen wij in onze gemeente in Praag kleine groepjes, die we triades noemen. De Bijbel neemt daar een centrale plek in, maar we luisteren ook naar de wereld en elkaar.

Als gezin zijn we door de GZB uitgezonden naar Tsjechië. We wonen met onze kinderen sinds 2013 in de hoofdstad Praag. In de afgelopen jaren hebben we in Tsjechië een gemeente gesticht, waarvan het fundament berust op discipelschap. Discipelschap is christen zijn én Jezus volgen in het dagelijks leven. Omdat je dat niet alleen kunt, vormen we vaste groepjes van drie of vier gemeenteleden: triades. 

Optelsom
Een triade is geen bijbelstudiekring, gebedsgroep, vrouwen- of mannenvereniging. Triades zijn ook niet enkel bijeenkomsten, maar het is de optelsom van de relaties die de drie of vier mannen of vrouwen in een gemeente met elkaar hebben. Triades bestaan dus ook op WhatsApp, tijdens andere bijeenkomsten en in gebed. Het doel van de triade-leden is om te groeien als volgeling van Jezus Christus in het hele leven. Discipelschap gaat dus niet alleen over geloofsverdieping, maar ook over onze houding tegenover collega’s, een studiekeuze of onze omgang met geld. In de gesprekken ligt de aandacht dus nadrukkelijk bij de vraag ‘wat vraagt God van mij, van ons, op dit moment?’ Hoe geven we gestalte aan ons volgeling-zijn in kleine dingen en grote besluiten. Daarover en over de stappen die we in ons geloof zetten, leggen we als leden van een triade naar elkaar verantwoording af: accountability.

Tweevoudig luisteren

‘Een van de belangrijkste – en zeer verwaarloosde – ingrediënten van christelijk discipelschap is het ontwikkelen van een luisterend oor. Slechte luisteraars worden geen goede discipelen.’ Met deze woorden pleitte de anglicaanse theoloog John Stott eind vorige eeuw voor een tweevoudig luisteren: naar het Woord, want ‘Hoor, Hij spreekt’, en naar de wereld.

Deze twee elementen hebben een centrale plaats in een triade. In de kern kunnen we ons leven niet richten naar Gods wil, als de Bijbel niet opengaat. We moeten (leren) luisteren naar wat de Heere God ons te zeggen heeft. Maar Hij spreekt niet tot een abstracte wereld. Wij staan als luisteraars met beide benen in de wereld. Er is in triades dan ook tijd om met elkaar te spreken over het gewone leven, want dat is waar het op aankomt in discipelschap.

Een paar weken geleden kwam Aleš met een vraag naar de triade. Hij vertelde over een conflict dat hij had op zijn werk: ‘Ik heb recht op verlof, maar mijn baas doet moeilijk. Het liefst zou ik hem over zijn bureau trekken en de waarheid vertellen, maar dat is niet christelijk.’ Het gesprek in de triade ging daarna over de vrucht van de Geest en over hoe we Jezus kunnen navolgen in onze houding naar mensen die over ons gesteld zijn.

Het Woord heeft de context van de wereld nodig om vruchtbaar te worden. Maar zonder het Woord worden we discipelen van de wereld.

Drievoudig luisteren

Een triade houdt niet op bij het luisteren naar Woord en wereld. Het doel van discipelschap is niet dat we de Schrift beter begrijpen, maar dat we die toepassen. Daarom luisteren wij ook naar elkaar, het derde luisteren. Daarvoor gebruiken we het woord accountability, bij gebrek aan een goed Nederlandstalig concept.

Dit is een kleine ekklesiologie: als gelovigen worden we aan elkaar geschonken en in volledige gelijkwaardigheid komen we tot overgave. ‘Belijd elkaar de overtredingen en bid voor elkaar…’ (Jak.5:16). Dat is het mooiste en tegelijk het kwetsbaarste aspect van discipelschap. Accountability werkt namelijk niet als één de meerdere is van anderen. Jezus riep de twaalf als discipelen, maar geen van hen werd ooit rabbi, zoals Hij. Discipelschap is zo ook discipline. Tim Chester en Steve Timmis merken op, in een boek over gemeenschap zijn zoals God het bedoelt, dat ‘mensen vaak best enthousiast zijn over een gemeenschap, tot die hun besluitvorming raakt’. Maar dat is wel de kern. God heeft namelijk álles te zeggen over wat wij doen en laten. Ge-Hoor-zaamheid, want Hij spreekt!

Overgave is dus onderwerping aan de Heere God, niet aan elkaar. Het derde luisteren is dan ook het luisteren naar woorden van vermaning en bemoediging van medegelovigen, medereizigers die ons stimuleren de weg van Jezus te gaan. Dat betekent dat we spreken, in gebed gaan met en voor de ander met wie we in discipelschap zijn. We mogen elkaar in Jezus’ naam vergeving schenken. Zo brengt accountability ons voor de troon van genade, want ‘als wij in het licht wandelen, zoals Hij in het licht is, hebben wij gemeenschap met elkaar, en het bloed van Jezus Christus, Zijn Zoon, reinigt ons van alle zonde.’ (1 Joh.1:7).

Inspanning

Inmiddels zijn ook in Nederland in verschillende gemeenten triades van start gegaan. In de zomer van 2023 heb ik het concept op verschillende plekken gepresenteerd en worden er eerste stappen gezet. Worden triades de kern van de kerk in de toekomst? In onze Tsjechische context werken we veel met ‘eerste-generatiegelovigen’. De bijeenkomsten in kleine groep zijn een vruchtbare grond voor geloofsgroei.

Het valt me op dat juist in Nederland veel christenen ermee worstelen dat het noodzakelijk is om je leven te veranderen. Worden we niet door genade alleen gered? Dreigt niet het gevaar dat we discipelschap zien als onze bijdrage aan verlossing? Maar om met de Amerikaanse filosoof Dallas Willard (1935–2013) te spreken: ‘Genade staat weliswaar tegenover verdienste, maar niet tegenover inspanning.’

Daarom ben ik er diep van overtuigd dat we voor de toekomst van de kerk in Nederland de verborgen schatten van discipelschap, van drievoudig luisteren moeten opdiepen en opnieuw gaan toepassen. Daarin kunnen we leren van de kerk in Tsjechië.

Dit artikel werd gepubliceerd in de Waarheidsvriend.