Leendert en Nelleke Wolters

De kerk als veilige plaats voor slachtoffers van huiselijk geweld

In Tsjechië is 16% van de burgers slachtoffer van huiselijk geweld. In 91% van de gevallen betreft het vrouwen. Volgens onderzoek is dit aantal gestegen tijdens lockdowns in de afgelopen jaren. Eén op de vijf vrouwen heeft thuis te maken gehad met geweld. En dat gebeurt ook in de kerk.

Met de Tsjechische Evangelische Alliantie wilden we dit onderwerp dus niet laten liggen en zochten we samenwerking met de Engelse organisatie Restored. We vroegen ons namelijk af: als iemand in de kerk ons in vertrouwen neemt en vertelt dat zij (of hij) slachtoffer is van huiselijk geweld – weten we dan wat we moeten doen?

Samen met Tsjechische vertalers, psychotherapeuten, een jurist en vele andere experts die vrijwillig meewerkten, hebben we nu materiaal voor de kerken in Tsjechië ontwikkeld. De website domacinasili.ea.cz is deze week online gegaan, en volgende week wordt de brochure tijdens een Webinar officieel gepresenteerd.

“Er was geen sprake van vijandigheid in de kerk, maar ik had gewoon niet het gevoel dat ik over het misbruik kon praten. Ik dacht dat niemand het zou begrijpen, details zou willen weten of dat men zelfs zou denken dat ik de ernst overdreef.”

Quote van een overlever van huiselijk geweld

Brochure

Deze brochure bestaat uit drie delen. In de eerste plaats leggen we uit wat huiselijk geweld is, en beschrijven we de situatie in Tsjechië. Het gaat namelijk niet alleen om fysiek geweld, en vaak zijn er ook kinderen bij betrokken.

Het tweede gedeelte is een handleiding voor voorgangers, ouderlingen en (vooral ook) gewone mensen in de kerk die te maken hebben met situaties van huiselijk geweld. Welke hulp kun je inschakelen? Hoe begeleid je het slachtoffer? Wat als de dader ook lid is van de gemeente? En hoe zit het met vergeving.

Het derde gedeelte betreft theologische reflecties: wat zegt de Bijbel over huiselijk geweld, over vergeving, en over lijden? Natuurlijk is er een lange lijst met hulpverlenende instanties opgenomen die gemeenten kunnen benaderen met hulpvragen.

De kerk als veilige plaats voor slachtoffers

Jiří Unger, directeur van de Evangelische Alliantie, schrijft in de inleiding: ‘Het is moeilijk om toe te geven dat huiselijk geweld kan voorkomen in gemeenten, maar het is van vitaal belang dat we onze ogen niet sluiten voor dit fenomeen. Hoe we reageren op deze gevallen vormt de cultuur van onze gemeenten en heeft een enorme impact op degenen die huiselijk geweld hebben meegemaakt in de kerk. Ironisch genoeg vinden we het, juist omdat het huwelijk zo belangrijk is voor de kerk, moeilijk om over het onderwerp huiselijk geweld te praten. Bovendien wordt huiselijk geweld soms theologisch gerechtvaardigd, gaan we er niet effectief mee om, of geloven we te gemakkelijk in het ogenschijnlijke berouw van de misbruiker.

“Ik werk in mijn kerk en doe pastoraal werk. Onlangs ontmoette ik een vrouw die al vele jaren in een gewelddadig huwelijk zat. Haar ervaring met de kerk was er een van slecht begrip en een niet-helpende houding ten opzichte van misbruik. Deze vrouw was zo opgelucht toen ik haar de hand reikte: eindelijk was er iemand tegen wie ze eerlijk kon zijn en die haar begreep. Na jaren van isolement, depressie en misbruik heeft ze eindelijk iemand gevonden die haar wil helpen.”

We presenteren dit materiaal en geven het gratis aan wie het maar hebben wil, omdat we geloven dat de Kerk een veilige plaats kan zijn en een belangrijke bron van hulp en genezing voor allen die die te maken hebben met huiselijk geweld.

Naschrift:

Ben jij slachtoffer van huiselijk geweld of maak jij je zorgen over een situatie in jouw gezin of familie? Neem dan contact op met Veilig Thuis via 0800-2000 (gratis en 24/7 bereikbaar).
Hoe kan uw gemeente een veilige plaats zijn? Ga naar www.veiligekerk.nl/huiselijk-geweld/.

Verhalen uit het werkveld

Leendert Wolters woont samen met zijn vrouw Nelleke en kinderen Jesse en Chaja in Tsjechië. Sinds 2015 vormen zij met een groep jonge christenen een nieuwe gemeenschap, Network Praha, waarmee zij ook kerkdiensten houden.

Lees meer over het werk van familie Wolters en hun drijfveer.