'En dan is er koffie'

Maar ja: het was dan ook verschrikkelijk… Ons kantoor, destijds een oud woonhuis (dus mét ligbad, maar zonder keuken) kende alleen oploskoffie. Daar werd de Nescafé losgeroerd in een oude mok, die mogelijk nog door John Stott gebruikt was. Tsjechen houden namelijk van deze ‘bocht’. Soms zelfs meer dan van ‘echte’ koffie. In de kerk, bij mensen thuis: een bus bruine korrels en een waterkoker is doorgaans genoeg. Ik zag hier dus een kleine roeping, en bracht echte koffie mee met een filterhouder van de camping. Inmiddels zijn de collega’s ‘bekeerd’.

Koffie als metafoor

Maar koffie is ook een metafoor geworden van hoe wij zendingswerkers willen zijn. Toen we pas in Praag woonden, waren we een beetje ongeduldig. Na een paar bijeenkomsten vroegen we een medezendingswerker: ‘Kunnen we niet wat meer doen?’ En daarmee bedoelden we ‘werk van betekenis’. Maar zij sprak de wijze woorden dat ‘koffieschenken misschien wel het enige was wat we de eerste periode zouden doen’. Een les in nederigheid.

Koffie is dus meer dan ‘zwart goud’, maar ook meer dan dienstbaarheid. Het zijn ook momenten waarop we onze stoelen even bijdraaien en spreken over wat ons bezig houdt, zowel privé als in het werk. Door dat soort momenten komen we dichter bij elkaar. En het bevestigt dat we ons werk niet alleen doen maar samen. En dus ben ik al negen jaar met liefde de barista van kantoor! En het is belangrijk dat ook een keer op te schrijven, omdat ik de meeste verhalen voor deze column niet opscharrel achter mijn bureau, terwijl ik daar wel het merendeel van mijn tijd doorbreng.

Koffie als smeermiddel

Ook buiten kantoor drinken we regelmatig een bakkie. Misschien is dat wel typerend voor een netwerkorganisatie als de Evangelische Alliantie: mensen ontmoeten en verbinden. Zoals tijdens het bezoek aan een gemeente in voormalig Südetenland. Voor ons gemeentevernieuwingsproject waren we er al een paar keer geweest in de afgelopen jaren, en er zijn een aantal stappen gezet. Één van de dingen die mij meteen opviel was de veranderde sfeer. Mensen gingen ontspannen met elkaar om, lachten en kletsten op een manier die haaks stond op de vorige keren.

‘Dat komt door het nieuwe koffiezetapparaat,’ zei een jonge vrouw.

‘Vroeger ging iedereen direct uit de kerk naar huis, nu blijven we soms wel twee uur plakken na de dienst.’

Natuurlijk is dit niet dé verandering waar de gemeente naar verlangt, maar het helpt hen om die stappen wel te gaan zetten. Goede koffie werkt als smeermiddel om de gesprekken in de gemeente gaande te houden. Koffie is een mooie manier van dienen.

Deze column verscheen eerder in het Reformatorisch Dagblad.